14 juni 2016
'Het vernielen van erfgoed leidt ontegenzeggelijk tot een inbreuk op de menselijke identiteit. Daarom verdient de bescherming van cultureel erfgoed tegenwoordig veel meer een humanitaire aanpak dan een benadering vanuit cultureel perspectief.' In aanwezigheid van Prinses Laurentien sprak Irina Bokova, directeur-generaal van UNESCO, deze woorden uit tijdens de Europalezing 2016, gisteren in Den Haag.
Foto's door Kevin Bergenhenegouwen
Prioriteit
Zij veroordeelde het opzettelijk vernietigen van cultureel erfgoed - een 'culturele zuivering' - zoals plaatsvond in het Midden-Oosten en Afrika, als een oorlogsmisdaad. Onlangs werd de eerste strafzaak van culturele zuivering overgedragen aan het International Criminal Court (ICC) in Den Haag. UNESCO maakt cultureel erfgoed tot prioriteit bij vredesoperaties en humanitaire hulp.
Samenwerking
Irina Bokova benadrukte het belang van UNESCO's samenwerking met de Europese Unie. Onlangs stemde de EU in met een nieuwe strategie voor culturele diplomatie, waarmee cultureel erfgoed een centrale plaats krijgt in internationale verhoudingen.
Strafrecht
Silvia Fernández de Gurmendi, President van het ICC in Den Haag, gaf in haar reactie op de rede van Irina Bokova met voorbeelden aan hoe internationaal strafrecht ingezet kan worden om de vernietiging van cultureel erfgoed aan te pakken. Punt van aandacht daarbij is wel dat het ICC alleen jurisdictie heeft in landen die het Hof erkend hebben. Dat zou veel breder moeten, aldus Fernández de Gurmendi.
Vrede en dialoog
Sada Mire, archeoloog en universitair docent aan de Universiteit Leiden, vulde aan dat cultureel erfgoed een instrument voor vrede en dialoog tussen landen kan zijn. Zij heeft dat van dichtbij kunnen aanschouwen tijdens diverse projecten in de Hoorn van Afrika. 'Ik geloof dat, als we diversiteit in ons verleden kunnen accepteren, we dat evengoed hier en nu kunnen doen.'
De Europalezing werd afgesloten met de constatering dat vernietiging van cultuur iedereen in het hart raakt, ongeacht religie of afkomst.